สุวัฒน์ชัย ทับทิม

จานีน ยโสวันต์

ดิฉันไม่แน่ใจนักว่ารู้จักกับศิลปิน สุวัฒน์ชัย ทับทิม เป็นครั้งแรกเมื่อใด อาจจะเมื่อ
ปีที่แล้ว ตอนที่เขาโพสต์ภาพและวิดีโอลงในโซเชียลมีเดีย ขณะเล่าบรรยากาศ
ของพิพิธภัณฑ์ลูฟวร์ในฝรั่งเศส และดิฉันมีโอกาสได้ทักทายเขา นับแต่นั้นมาก็
ติดตามผลงานของเขาอย่างสม่ำเสมอ จึงได้รู้ว่าเขาสร้างงานศิลปะไทยในหลาย
สถานที่ ทั้งงานจิตรกรรมและประติมากรรม และเขาเป็นศิลปินอิสระ จากการ
สังเกตของดิฉัน ภาษาที่เขาใช้เล่าเรื่องหรืออธิบายงานศิลปะนั้นชวนติดตาม และ
งานของเขาก็เป็นศิลปะร่วมสมัย คุณสามารถเห็นผลงานของเขาได้ที่สนามบิน
สุวรรณภูมิ ประเทศไทย และมีบางชิ้นที่โดดเด่นอยู่ที่ประเทศสิงคโปร์

สิ่งที่ดิฉันหวังที่สุดคือการได้สัมภาษณ์เขาสักวัน ผลงานของเขามีความโดดเด่น
ด้วยการออกแบบที่ทันสมัยและมีความเคลื่อนไหว อีกทั้งคำอธิบายของเขาก็มี
ชีวิตชีวาและน่าสนใจ ดิฉันเคยคิดว่าเขาอาจจะเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัยใน
ประเทศไทย แต่ต่อมาทราบว่าเขาไม่ได้สอนที่ใดเลย เขาเป็นศิลปินอิสระเต็ม
ตัวอย่างแท้จริง

คำถามสัมภาษณ์สุวัฒน์ชัย ทับทิม

JY. กรุณาเล่าให้เราฟังว่าคุณเกิดที่ไหน และสถานที่นั้นมีอิทธิพลต่อความคิดหรือ
แรงบันดาลใจทางศิลปะของคุณอย่างไร
ST. ผมเกิดที่จังหวัดสมุทรปราการ หมู่บ้านสาขลา ตั้งอยู่ใกล้ปากแม่น้ำเจ้าพระยา
เป็นพื้นที่ที่อุดมสมบูรณ์ตามธรรมชาติ มีป่าชายเลน ต้นไม้เช่น โกงกาง แสม
ตะบูน ลำพู และสัตว์น้ำอย่างปูก้ามดาบ ปูม้า หอยแครง หอยแมลงภู่ คูคลองยัง
สะอาด และธรรมชาติได้รับการอนุรักษ์ไว้อย่างดี
หมู่บ้านของผมมีมาตั้งแต่ต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ที่วัดสาขลามีพระปรางค์เอียงศิลปะ
ไทยที่สำคัญ ตกแต่งด้วยลายปูนปั้นและเบญจรงค์ ผมเดินผ่านทุกวันตอนไป
โรงเรียน จึงเกิดความประทับใจ และเริ่มหัดวาดภาพจากลายปูนและลวดลาย
เบญจรงค์เหล่านั้น ต่อมาผมได้นำเทคนิคการลงเส้นสีจากเครื่องเบญจรงค์โบราณ
มาใช้ ซึ่งกลายเป็นต้นแบบของผมในปัจจุบัน สิ่งแวดล้อมที่เต็มไปด้วยธรรมชาติ
และมรดกทางวัฒนธรรมนี้ทำให้ผมรักศิลปะไทยตั้งแต่เด็ก และซึมซับความเป็น
ไทยมาโดยธรรมชาติ

JY. คุณเรียนที่ไหน และใครคือแรงบันดาลใจของคุณในช่วงเรียนรู้? คุณเป็น
ศิลปินอาชีพมากี่ปีแล้ว?
ST. ผมรักและเคารพในศิลปะมาตั้งแต่เด็ก และใฝ่ฝันจะเป็นศิลปินอาชีพ ผมโชค
ดีที่ได้เรียนที่โรงเรียนชุมชนวัดสาขลาในระดับประถม ซึ่งครูเผด็จ เเจ่มนุข ได้
ก่อตั้งชมรมศิลปะเล็กๆ แต่จริงจัง ท่านสอนการลงสี การร่างเส้น และเทคนิคต่างๆ
ซึ่งทำให้ผมชนะการประกวดศิลปะทั้งในระดับท้องถิ่น ประเทศ และนานาชาติ แรง
สนับสนุนนี้ทำให้ผมมั่นใจว่าผมรักศิลปะและอยากเดินทางสายนี้จริงๆ
ต่อมา ผมเรียนที่วิทยาลัยเทคนิคสมุทรปราการในระดับระดับปวช. ซึ่งผมได้เรียนรู้
ลายไทยอย่างจริงจัง การเขียนลายกระหนก ตัวละครในวรรณคดี เทคนิคออกแบบ
การผูกลาย เทคนิคลายรดน้ำ ผมได้รู้จักกับศิลปินไทยระดับตำนานและผลงานชิ้น
เอก เช่น วัดสุวรรณาราม และเขตพระนคร
และต่อมาผมเข้าเรียนที่วิทยาลัยเพาะช่าง สาขาจิตรกรรมไทย ผมรู้ว่าถ้าอยากเก่ง
ในศิลปะไทย ที่นี่คือคำตอบ ผมได้เรียนกับอาจารย์สมปอง อัครวงษ์ อาจารย์วุฒิ
ชัยพรหมมาลา และอีกหลายท่าน พวกท่านช่วยให้ผมเข้าใจเทคนิคโบราณและ
พัฒนาสไตล์ของตัวเอง
ในปีที่ 3 ผมเริ่มสร้างผลงานศิลปะไทยร่วมสมัยจากวิถีชีวิตและประเพณีของบ้าน
เกิด เช่น ประเพณีรามัญ สงกรานต์ และประเพณีแห่หงส์ทุ่งตะขาบ ผมนำชาวบ้าน
ซึ่งมักเป็นองค์ประกอบรองในจิตรกรรมไทยมาเป็นตัวหลักในภาพ สร้างความ
สดใสและเป็นธรรมชาติ ขณะที่ยังคงความงามแบบไทยดั้งเดิม
ต่อมา ผมได้สอนศิลปะและสร้างผลงานของตัวเอง จากนั้นศึกษาระดับปริญญาโท
ด้านศิลปะไทยที่มหาวิทยาลัยศิลปากร ผมต้องการเรียนรู้ความคิด การสร้างสรรค์
และวิถีชีวิตของศิลปินชั้นนำ ได้ศึกษากับอาจารย์ชลูด นิ่มเสมอ
อาจารย์ปรีชา เถาทอง และท่านอื่นๆ ซึ่งมีอิทธิพลต่อแนวทางการสร้างศิลปะไทย
รูปแบบใหม่ของผม ผลงานเด่นของผมได้แก่ ชุด "ขุนสมุทร" และ "การชำระ
กิเลส"
ผมรู้สึกขอบคุณครูทุกท่านจากทุกสถาบัน ที่คำสอนของท่านยังอยู่กับผมในฐานะ
ศิลปินอาชีพ

JY. ตอนนี้คุณกำลังทำงานอะไรอยู่?ได้ยินมาว่าคุณเป็นศิลปินอิสระ นอกจาก
จิตรกรรมไทย คุณทำงานประเภทอื่นด้วยไหม? และคุณขายผลงานหรือทำงาน
ตามสถานที่ไหม?
ST. งานหลักของผมคือศิลปะไทยร่วมสมัย เป็นการต่อยอดจากรูปแบบดั้งเดิม
ไปสู่ความทันสมัย เพื่อสร้างเอกลักษณ์ของตัวเอง เป้าหมายคือพัฒนารูปแบบ
จิตรกรรมไทย ลวดลาย และประติมากรรมให้เข้ากับโลกปัจจุบัน ผลงานเด่นได้แก่
จิตรกรรมไทย ลวดลายที่ประณีต และผมได้นำไปสร้างเป็นประติมากรรมไทยด้วย

ผลงานหลักของผมจัดแสดงที่ธนาคารกรุงเทพ สนามบินสุวรรณภูมิ Asia Plus
และประติมากรรมขนาดใหญ่ของมหาเทพ "ไอยรา" ที่จัดแสดงถาวรในสิงคโปร์
และยังมีอีกมากที่อยู่ในคอลเลกชันส่วนตัว

ผมจัดการและจำหน่ายผลงานภายใต้แบรนด์ Suwatchaitubtim Collection ทั้ง
งานต้นฉบับและลิขสิทธิ์ในรูปแบบต่างๆ

JY. คุณทำให้ศิลปะไทยเข้าถึงง่ายและเข้าใจได้มากขึ้นสำหรับคนรุ่นใหม่
อย่างไร?
ST. ศิลปะไทยเป็นของคนไทยทุกคน เราเติบโตมากับมัน มันอยู่ในใจเราอยู่แล้ว
แต่สิ่งสำคัญคือจะทำให้ผู้คนเห็นคุณค่าและประโยชน์ได้อย่างไร
ผมจัดเวิร์กช็อปศิลปะไทยให้กับเยาวชน นักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไป
เป็นการตอบแทนสังคม โดยเน้นทั้งกระบวนการโบราณและการสร้างสรรค์ ผมยัง
มอบทุนการศึกษาให้กับนักเรียนศิลปะไทยที่มีความสามารถ ผมแบ่งปันผลงาน
และเทคนิคผ่านช่องทางออนไลน์ เช่น เพจเฟซบุ๊ก suwatchaitubtim สุวัฒน์ชัย
ทับทิม เพื่อให้ผู้คนได้เห็น เรียนรู้ และเข้าถึงศิลปะไทยได้ง่ายขึ้น
ความพยายามนี้ต้องใช้เวลาและความร่วมมือ เพื่อสร้างความเข้าใจและให้คนรุ่น
ใหม่และสาธารณชนใช้ศิลปะไทยอย่างเป็นประโยชน์ และภูมิใจในวัฒนธรรมของ
เรา

JY. คุณคิดว่าศิลปะไทยมีความสำคัญอย่างไรต่อสังคมไทยปัจจุบัน และคุณอยาก
ให้คนรุ่นใหม่รู้สึกอย่างไรเมื่อเห็นผลงานของคุณ?
ST. ศิลปะไทยเป็นส่วนหนึ่งของอัตลักษณ์ชาติ เป็นรากฐานทางวัฒนธรรมที่ทรง
พลัง ปัญหาคือการขาดการเรียนการสอนที่ช่วยให้เยาวชนและผู้ใหญ่เห็นคุณค่า
และรู้วิธีประยุกต์ใช้
เราควรเรียนรู้จากประเทศที่มีอัตลักษณ์ชัดเจน ที่สามารถเปลี่ยนศิลปะแห่งชาติให้
มีมูลค่าทางเศรษฐกิจได้ ผมเชื่อว่าเราต้องทำให้คนเรียนรู้ ภูมิใจในศิลปะไทย และ
เห็นว่ามันสามารถสร้างรายได้เมื่อมีการปรับใช้และพัฒนาให้ร่วมสมัย
เรามีรากฐานวัฒนธรรมที่แข็งแรง เราต้องรักษาและพัฒนาต่อไป ทัศนคติที่ดีเป็น
สิ่งสำคัญ

ประวัตินิทรรศการเดี่ยวและรางวัล

นิทรรศการวาดอยุธยา  ณ โรงแรมศาลาอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา

นิทรรศการศิลปะไทยของสุวัฒน์ชัย ทับทิม ณ หอศิลป์เเห่งชาติ พิพิธภัณฑสถาน
แห่งชาติหอศิลป์ (เจ้าฟ้า) กรุงเทพมหานคร

นิทรรศการขุนสมุทร ณ ศูนย์การค้าเซ็นทรัลแอร์พอร์ตเชียงใหม่ จ.เชียงใหม่