ภาพเขียนของเนติ พิเคราะห์ทำให้ดิฉันคิดถึงการเดินทางไปทำวิทยานิพนธ์
ปริญญาโทเกี่ยวกับโรงไฟฟ้าของรัฐบาลในจังหวัดแม่ฮ่องสอนทางภาคเหนือ
ของประเทศไทย ในเวลานั้นมีการใช้น้ำมันดีเซลผลิตกระแสไฟฟ้าให้กับผู้คนที่
อาศัยอยู่ใกล้กับชายแดนประเทศพม่า ราคาน้ำมันดีเซลในเวลานั้นสูงมากแต่
รัฐบาลจำเป็นต้องตั้งราคาเดียวกันทั้งประเทศ ดิฉันเดินทางหลายครั้งเพื่อที่จะ
ทำงานวิจัยให้เสร็จสิ้น การเดินทางโดยเครื่องบินจึงเป็นทางเลือกเพียงอย่าง
เดียว ทีมงานและดิฉันเดินทางไปสักการะวัดหลายแห่งเพื่อชมศิลปะมอญและ
รามัญ พร้อมทั้งทำบุญบริจาคเงินและถวายอาหาร ทุกเช้าภายหลังจากทาน
อาหารเช้าเราจะทำเช่นนี้ทุกครั้งก่อนที่จะไปยังที่ทำงาน ทิวทัศน์ที่งดงามและ
ผู้คนอัธยาศัยดีที่อาศัยอยู่บริเวณนั้น ที่วัดแห่งหนึ่งพระพุทธรูปองค์ประธานทำ
จากไม้สักที่มีความแข็งเท่ากับหินหยก คิ้วของพระพุทธรูปนั้นมีการเขียนให้เข้ม
มากกว่าพระพุทธรูปแบบไทย ริมฝีปากทาด้วยสีแดงเข้ม ลักษณะต่างๆ เหล่านี้
เป็นรูปแบบศิลปะพม่า หลังคาวิหารของวัดเป็นแผ่นสังกะสีแกะลายเรียงกัน
หลายชั้นซึ่งเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของการก่อสร้างวัดพม่าแบบโบราณ

เช้าวันหนึ่งดิฉันและทีมงานเดินทางออกไปยังวัดแห่งหนึ่งที่อยู่ไม่ไกลจากตัว
เมืองและไปถวายอาหารแก่พระตามปกติ เมื่อเราเดินไปที่วิหารไม้ มีกลุ่มพระ
ธุดงค์พักอยู่ที่นั่น ทีมงานหลายคนกราบนมัสการและสอบถามเส้นทางเริ่มต้น
และสิ้นสุดของการธุดงค์ เมื่อดิฉันกราบไหว้พระพุทธรูปสีดำริมฝีปากทาสีแดง
แล้ว ดิฉันได้ยินพระภิกษุรูปหนึ่งบอกว่าจะไม่บอกใครเกี่ยวกับเส้นทางการเดิน
ธุดงค์ แม้กระทั่งคนในครอบครัว ดิฉันรู้สึกประหลาดใจจึงหันไปถามพระรูปนั้น
ว่า "แม้กระทั่งแม่ของท่านหรือ" พระรูปนั้นตอบรับว่าใช่และอธิบายต่อว่าท่าน
ไม่ได้ติดต่อกับใครเลยในช่วงการเดินธุดงค์ พระเดินธุดงค์เดินด้วยเท้าเปล่า
พระทุกรูปตั้งเป้าหมายเดินทางแสวงหาความสุขสงบ ไม่ได้คาดหวังว่าจะเจอ
กับอาหารหรือน้ำดื่ม การเดินทางนั้นไม่มีอุปสรรคใดๆ เพราะว่าชาวบ้านต่าง
ถวายอาหารและน้ำให้กับพระสงฆ์อยู่เสมอ  ดิฉันถามอีกครั้งว่า "ทำไมท่านถึง
ไม่บอกพ่อกับแม่ แม่ของท่านคงเป็นห่วงท่านมาก" พระรูปนั้นตอบดิฉันโดย
ทันทีว่า "การเดินธุดงค์จะต้องไม่ให้ผู้ใดรบกวน ถ้าโยมไปขัดขวางการธุดงค์
แล้ว โยมก็คือนางมารนั่นเอง" สักครู่หนึ่งดิฉันจึงหันกลับไปมองริมฝีปากของ
พระพุทธรูปอีกครั้งแล้วจึงเดินจากไป

ภาพเขียนเรื่องมารของคุณเนติ พิเคราะห์เป็นบทความสุดท้ายที่ดิฉันอยากจะ
บอกเล่าเกี่ยวกับสิ่งที่ซ่อนอยู่และความลี้ลับของวัฒนธรรมไทยล้านนาและ
ความเชื่อทางพระพุทธศาสนา ประเพณี พิธีการต่างๆ งานศิลปะ และวัฒนธรรม
ดิฉันเขียนเกี่ยวกับเรื่องนี้ในบทความ 2 เรื่อง เรื่องแรกเป็นบทความเกี่ยวกับ
งานศิลปะและมนต์ดำในเสื้อยันต์ที่หลายคนเชื่อว่าใช้เพื่อคุ้มครองจากภัย
อันตรายเมื่อทหารล้านนาต่อสู้ร่วมกับกองทัพช้างและกองทัพม้า ศิลปินคือ
อาจารย์ลิปิกร มาแก้ว เรื่องที่สองเกี่ยวกับการเขียนภาพ ร้องเพลง และฟ้อนผี
โดยคุณวิทยา พลวิฑูรย์

บ่ายวันหนึ่งของเดือนพฤษภาคม ดิฉันไปเยี่ยมคุณเนติ พิเคราะห์ที่บ้านตรง
บริเวณเชิงดอยสุเทพ ถัดไปจากวัดร่ำเปิงและวัดโป่งน้อย อากาศในวันนั้น
สดใสมาก

จานีน:ดิฉันอยากทราบเกี่ยวกับผลงานและโครงการศิลปะของคุณในตอนนี้

เนติ:แนวความคิดของงานในปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของงานศิลปะนิพนธ์ระดับ
ปริญญาโทที่มีชื่อว่า "มาร" ผมมีแรงบันดาลใจมาจากภาพจิตรกรรมฝาผนังใน
วัด ในเรื่องราวต่างๆของพระพุทธเจ้ามีการพูดถึงเรื่องมาร ซึ่งเป็นสัญลักษณ์
ของกิเลส 3 ประการคือ ความโลภ ความโกธร และความหลง ภาพเขียนฝา
ผนังโบราณสะท้อนถึงคุณค่าและแนวคิดเชิงนามธรรมของปรัชญาพุทธศาสนา
เพื่อที่ผู้คนจะได้เข้าใจคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าได้ง่ายกว่าเดิม ผลงานเรื่อง
มารทำหน้าที่เป็นตัวชี้นำและเป็นสัญลักษณ์ของการเป็นอิสระจากความทุกข์
และการเอาชนะกิเลส

โดยส่วนตัวแล้วผมมีความสนใจและตระหนักถึงคุณค่าจากคติธรรมจากการ
รุกรานของมาร ภาพเขียนของผมทั้งหมดในชุดนี้จะแสดงให้เห็นภาพของพญา
มารและลูกสมุน สิ่งนี้สามารถใช้เป็นเครื่องนำทางและแรงบันดาลใจที่จะสร้าง
ผลงานศิลปะร่วมสมัยที่ผสมผสานคำสอนโบราณและจินตนาการเอาไว้ด้วยกัน
ผมวาดเส้น เขียนลวดลาย รูปร่าง รูปทรง โดยใช้วิธีการทางศิลปะที่เชื่อมโยง
กับจินตนาการของผมว่าพญามารเป็นตัวแทนของจิตใจ มีอารมณ์ต่างๆเช่น
ความรู้สึกคับข้องใจ และความรู้สึกที่จะแสดงอำนาจของความขัดแย้งที่
สอดคล้องกันไปตามแนวความคิดของแต่ละภาพ

จานีน: กรุณาพูดถึงการศึกษาทางศิลปะของคุณในอดีต ผลงานที่ประสบ
ความสำเร็จและแผนการณ์ในอนาคต

เนติ: ผมเกิดและได้รับการเลี้ยงดูในหมู่บ้านชนบทแห่งหนึ่งที่มีความคล้ายคลึง
กับหมู่บ้านสมัยล้านนา พวกเรามีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับศาสนาพุทธและ
ศิลปะวัฒนธรรมท้องถิ่น สิ่งนี้ทำให้ผมรักและเคารพผลงานเหล่านี้และผมเรียนรู้
หลายสิ่งจากศิลปินท้องถิ่น เมื่อตอนเป็นเด็กผมฝึกการแกะสลักไม้ เขียนภาพ
ต่างๆ และเขียนภาพฝาผนังแบบล้านนา สิ่งต่างๆเหล่านี้เป็นแรงบันดาลใจ
ให้กับภาพเขียนของผม ผมยังสนใจในการค้นหาเทคนิคใหม่ๆ นอกเหนือจาก
รูปแบบดั้งเดิมและทดลองกับวัสดุใหม่ๆที่สามารถผสมผสานกับภาพเขียนได้ดี
ในที่สุดผมก็พบวิธีการที่เหมาะสมกับผมที่สุด แน่นอนว่าบทคติธรรมในผลงาน
ของผมมาจากแนวความคิดเรื่องความดีและความชั่วกลายเป็นภาพเขียนร่วม
สมัยที่มาจากการเล่าเรียนเรื่องศีลธรรมและความคิดสร้างสรรค์ของผมเอง สิ่งนี้
เหมาะสมกับแก่นสาระของความเคลื่อนไหวธรรมชาติอันทรงพลังโดยใช้
เทคนิคผสม มีการผสมผสานประสบการณ์ ภาวะจิตใต้สำนึกที่ได้พึ่งพาการจัด
องค์ประกอบทางศิลปะ ธาตุตามธรรมชาติและทัศนธาตุ สิ่งเหล่านี้เป็นหัวใจ
ของการสร้างสรรค์ของผม นอกเหนือไปจากนี้การตัดกันของแสงและเงา พื้นที่
ว่าง ลวดลาย และโครงสร้างต่างๆ ที่ผสมกับความสร้างสรรค์ทางศิลปะ การ
แสดงออกต่างๆ ทางศิลปะก็สำคัญเช่นกัน

จากผลงานของผมที่ประสบความสำเร็จในอดีต ผมได้รับรางวัลมากมายจาก
การประกวดศิลปะนานาชาติและและจากการแสดงนิทรรศการเดี่ยวอีกหลาย
ครั้ง สิ่งนี้เป็นย่างก้าวที่สำคัญในเส้นทางของการเป็นศิลปิน ผมยังพิจารณาว่า
เป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในการสร้างผลงานที่ยอดเยี่ยมและมีขนาดใหญ่มากกว่านี้
สำหรับโครงการในอนาคตของผม นอกเหนือไปจากการสร้างผลงานศิลปะ
อย่างต่อเนื่องเพื่อจัดแสดงผลงานศิลปะในประเทศไทย ถ้าผมมีโอกาสนำเสนอ
ผลงานต่อชุมชนโลก ผมอยากจะตั้งองค์กรที่ไม่แสวงหาผลกำไรเพื่อสนับสนุน
ศิลปินรุ่นใหม่ๆ และผู้ที่มีความรักในงานศิลปะ

จานีน: อะไรคือความประทับใจที่สำคัญที่สุดเกี่ยวกับผลงานของคุณ

เนติ: ในฐานะที่ผมเป็นศิลปินไทย คงไม่มีอะไรที่ดีไปกว่าความสำเร็จของผม
เองผมเคยจินตนาการเอาไว้ว่าเป็นตนเองเป็นหนึ่งในผู้ที่สร้างผลงานศิลปะร่วม
สมัยได้น่าสนใจที่สุด

ศิลปะสามารถสร้างได้จากแทบทุกแห่งทั่วโลก ศิลปะมาจากพื้นฐานของการใช้
ชีวิต ประเทศไทยเป็นสถานที่เล็กๆแห่งหนึ่งในโลก ในยุคดิจิตอลปัจจุบันนี้
ทุกสังคมสามารถเรียนรู้เรื่องราวของที่อื่นๆได้จากทางอินเตอร์เน็ตแต่ก็คงไม่
สามารถปฎิเสธได้ว่าภาษาที่จำเป็นในการสร้างความเข้าใจระหว่างประเทศ
ต่างๆคือภาษาศิลปะซึ่งสามารถอธิบายความแตกต่างและทำให้เกิดความเข้าใจ
ร่วมกัน ประเทศไทยมีพื้นฐานที่หนักแน่นมั่นคงในเรื่องของศิลปะที่สวยงามและ
วัฒนธรรม ศิลปินคนอื่นๆ และผมพยายามอธิบายและบอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับ
ประเทศไทย ผู้คนสามารถมองเห็นเอกลักษณ์ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้
เช่นกัน

ข้อมูลศิลปิน
เนติ พิเคราะห์
การศึกษา
- ศิลปบัณฑิต (เกียรตินิยมอันดับสอง) คณะวิจิตรศิลป์ เอกศิลปะไทย
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
- ศิลปมหาบัณฑิต สาขาวิชาทัศนศิลป์ ภาควิชาศิลปไทย คณะจิตรกรรม
ประติมากรรมและภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร
- เป็นศิลปินอิสระและอาจารย์พิเศษ สาขาศิลปะไทย คณะวิจิตรศิลป์
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ผลงานได้รางวัลที่ผ่านมา
พ.ศ. 2546:ชนะเลิศการประกวดวาดภาพ France-Thai Painting ครั้งที่ 2
ณ. โรงแรมอมารีรินคำ จังหวัดเชียงใหม่

พ.ศ. 2554: รางวัลดีเด่น การประกวดจิตรกรรมเอเชียพลัส ครั้งที่ 1 "โลกสวย
ด้วยธรรมชาติ" ณ. หอศิลป์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ

พ.ศ. 2555: รางวัลดีเด่น การประกวดจิตรกรรมเอเชียพลัส ครั้งที่ 2 "โลกแห่ง
จินตนาการ" ณ. หอศิลป์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
- ได้รับทุนการศึกษาจาก มูลนิธิรัฐบุรุษ พลเอกเปรม ติณสูลานนท์
- รางวัลพิเศษจากการประกวดภาพจิตรกรรม "วิถีพุทธล้านนา" ณ.เฮือนศิลปิน
นาชา จังหวัดเชียงใหม่

งานนิทรรศการศิลปะ
พ.ศ. 2546: นิทรรศการจิตรกรรมไทยประเพณี ครั้งที่ 3 จัดที่คณะวิจิตรศิลป์
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
- นิทรรศการจิตรกรรมนักศึกษาโครงการวัฒนธรรมสัญจร จัดที่ SALLE
NOUGARO เมืองตูลูส ประเทศฝรั่งเศส

พ.ศ. 2549: นิทรรศการจิตรกรรมไทยประเพณี ครั้งที่ 5 จัดที่คณะ
สถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร

พ.ศ. 2556: งานปริญญานิพนธ์ "มาร" จัดที่หอศิลป์จามจุรี
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร 

Scene4 (ISSN 1932-3603), published monthly by Scene4 Magazine - International Magazine of Arts and Culture. Copyright © 2000-2014 AVIAR-DKA LTD - AVIAR MEDIA LLC. All rights reserved. Now in our 15th year of publication with Worldwide Readership in 116 Countries and comprehensive archives of 8000 pages.