|
เวลานี้เป็นโอกาสอันดีสำหรับดิฉันที่ได้สัมภาษณ์คุณบรรเจิด เหล็กคง ประติมากรผู้
ซึ่งเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางในฐานะที่เป็นศิลปินระดับโลกในช่วงที่ทำการ
สัมภาษณ์คุณบรรเจิดอยู่ในระหว่างการเตรียมตัวเดินทางไปประชุมในเดือน
มิถุนายน ปีพ.ศ. 2562 ที่ประเทศเอธิโอเปีย คุณบรรเจิดคุมเวลาสัมภาษณ์ได้ดี
เพราะดิฉันอยากให้ผู้อ่านได้เห็นงานประติมากรรมที่ทำมาจากโลหะ ทองแดง และ
อะลูมิเนียม เมื่อกวาดตามองดูก็จะเห็นความแข็งแกร่งและอ่อนช้อยในผลงาน จึง
ค่อนข้างยากที่จะอธิบายความงามจากความรู้สึกลึกๆ ภายในเช่นเดียวกับการแสดง
ความรู้สึกนั้นด้วยความจริงใจ
ก่อนถึงเวลาสัมภาษณ์ คุณบรรเจิดส่งคลิปวิดิโอเหตุการณ์เศร้าสลดที่กล่าวถึง
พระติ๊กกวางดิ๊ก พระสงฆ์นิกายมหายานชาวเวียดนามที่ฆ่าตัวตายโดยการเผา
ร่างกายตัวเองที่สี่แยกแห่งหนึ่งในเมืองไซง่อนปีพ.ศ. 2506 เพื่อประท้วงนาย
โงดินท์เดียม ประธานาธิบดีชาวเวียดนามที่เกี่ยวข้องกับการสังหารหมู่พระสงฆ์และ
ชาวพุทธในเวียดนามใต้ในสมัยนั้น ร่างกายที่ลุกไหม้ของพระสงฆ์รูปนั้นไม่มีความ
เคลื่อนไหว เหลือเพียงแต่หัวใจของท่านที่ยังคงอยู่หลังจากการเผา
เรื่องเหล่านี้เป็นบทสนทนาที่ค่อนข้างยืดยาวระหว่างดิฉันและคุณบรรเจิด พูดคุย
เกี่ยวกับเหตุการณ์ที่ผ่านมาในอดีต เหตุการณ์นี้เป็นแรงบันดาลใจให้กับคุณบรรเจิด
เพื่อสร้างงานศิลปะโดยใช้ชื่อของพระรูปนั้น ต่อมาผลงานประติมากรรมชิ้นนี้ถูก
นำไปจัดแสดงในประเทศเวียดนาม ดิฉันยังจำได้อย่างเลือนลางถึงข่าวร้ายนั้น ใน
เวลานั้นดิฉันยังอยู่ในช่วงก่อนเข้าโรงเรียนแต่ดิฉันได้เรียนการอ่านหนังสือพิมพ์
รายวันที่ส่งมาทางรถไฟทุกเช้า
เมื่อมองผลงานจากภาพถ่าย ถึงแม้ว่าคุณบรรเจิดจะยังไม่ได้เกิดก่อนเวลานั้น ดิฉัน
เห็นว่าผลงานประติมากรรมร่วมสมัยของเขามีความหมายที่ลึกซึ้ง
จากนี้ไปเป็นการสัมภาษณ์
จานีน: อยากให้คุณบรรเจิดพูดถึงผลงานที่ผ่านมา
บรรเจิด: ผมเริ่มทำงานประติมากรรมโดยใช้โลหะทองแดงและอะลูมิเนียมเป็นหลัก
ผมมีความมั่นใจว่าผลงานของผมทั้งหมดจะทำไปโดยความต้องการของตัวเองและ
รู้สึกว่าผมตั้งใจจะทำงานในวิธีที่พิเศษเฉพาะ ผมไม่สนใจในคำคัดค้านของผู้อื่น
ถ้าผมสามารถทำงานของผมได้ดี ผู้คนก็จะยอมรับความงามในความแตกต่าง ใน
ประเทศไทยผลงานของศิลปินทุกคนต้องมีการจดลิขสิทธิ์เพื่อคุ้มครองจากการ
ลอกเลียนแบบโดยผู้อื่นที่ไม่ใช่ผู้สร้างสรรค์ผลงาน สิ่งนี้เป็นเรื่องตรงกันข้ามกับ
ความคิดเห็นของผม ผมเข้าใจว่าการจดลิขสิทธิ์เป็นธรรมเนียมที่ผู้สร้างสรรค์
ผลงานทำกันทุกคน ผมเชื่อว่าถ้าผลงานของเราถูกลอกเลียนแบบ นั่นก็หมายความ
ว่าผลงานนั้นค่อนข้างจะดีพอ
ความถนัดและความคิดสร้างสรรค์ของผมคือการแสดงความสามารถในการเชื่อม
และกลึงโลหะได้ตั้งแต่ตอนที่ผมมีอายุได้แปดปี ความรู้ทางด้านสถาปัตยกรรมยัง
ช่วยเสริมความคิดและการสร้างสรรค์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งตอนที่ผมทำงานกับโลหะ
และรูปร่าง การหมุนเป็นเส้นโค้งงอที่แสดงออกทั้งพลังชีวิตและความอ่อนโยน ผม
ใช้ความพยายามสร้างความเป็นไปได้จากความเป็นไปไม่ได้ ผลงานศิลปะแต่ละ
ชิ้นของผมมีความพิเศษเฉพาะและมีเพียงชิ้นเดียว เพราะผมมีความเชื่อในการเล่า
เรื่องที่พิเศษเฉพาะและเรื่องส่วนบุคคล
ผมรู้สึกรักในการประกอบงานทุกชิ้นส่วนเข้าด้วยกันด้วยตัวเอง มีความสุขกับความ
เป็นอิสระและการที่ได้พึ่งพาความแข็งแกร่งทางกายภาพและทางจิตใจอันพิเศษ
เฉพาะซึ่งมีผลให้เกิดการสร้างสรรค์ที่มีความยอดเยี่ยม งานของผมแต่ละชิ้นไม่มี
สำเนา ไม่มีการทำซ้ำ จึงมีอยู่ชิ้นเดียวในโลกและจักรวาล
มันเป็นความบังเอิญที่ว่าผมไปร่วมงานแฟร์ที่ศูนย์ศิลปาชีพบางไทร และทราบ
เกี่ยวกับการแข่งขันทางศิลปะที่จัดโดยองค์การยูเนสโกผมจึงเกิดความสนใจ ผม
ได้ส่งงานประติมากรรมไปเพื่อการแข่งขันแต่ผมได้รับจดหมายมาฉบับหนึ่ง เนื้อหา
บอกว่าพวกเขาไม่เคยมอบรางวัลให้กับงานประติมากรรมในรูปแบบที่ผมส่งไป
แข่งขันมาก่อนก็เลยไม่มีรางวัลที่เหมาะสมจะมอบให้กับผม เป็นเวลาหลายปีที่ผม
เก็บข้อความในจดหมายเอาไว้ในใจแต่ผมก็ไม่ยอมล้มเลิก ผมได้พยายามหาทุน
อุปกรณ์และวัสดุมาเพื่องานสร้างสรรค์เพราะทุกสิ่งทุกอย่างต้องใช้เงิน โลหะ
ทองแดงและอะลูมิเนียมทั้งหมดคือค่าใช้จ่าย
เป็นเวลากว่าสิบปีที่ผมได้พัฒนาทักษะ ผมเริ่มคิดเกี่ยวกับวิธีที่จะทำให้ผลงาน
สร้างสรรค์เป็นที่รู้จักมากกว่าเดิม เพื่อที่จะจัดแสดงผลงานผมได้ติดต่อสถาบัน
ต่างๆ พิพิธภัณฑ์ และห้องแสดงงานศิลปะเช่นหอศิลปวัฒนธรรมกรุงเทพ โชคไม่
ค่อยดีที่หลายคนจากสถาบันต่างๆ ผลงานของผมเหมาะกับงานนิทรรศการกลุ่ม
แต่ผมมีเพียงผลงานของตนเองเท่านั้น นั่นคงเป็นการปฎิเสธชนิดที่แตกต่างไปจาก
ที่ผมเคยเจอมา ในตอนนั้นผมคิดว่าผลงานของผมคงไม่เหมาะสมที่จะจัดแสดงใน
ประเทศไทยอีกต่อไป บางทีพวกเขาอาจต้องการผลงานที่สามารถเปรียบเทียบ
และประเมินผลได้
 |
ผลงานของผมมาจากแรงบันดาลใจและไม่ได้อ้างอิงมาจากผลงานของคนอื่น
ผลงานของผมแต่ละชิ้นมีความเฉพาะตัวและมีอยู่เพียงชิ้นเดียวไม่มีชิ้นที่สอง แต่
ละชิ้นมาจากความทุ่มเทโดยใช้ความรู้สึกของตนเองในหัวใจ ผมได้ส่งคลิบวิดีโอ
เกี่ยวกับพระเวียดนามรูปหนึ่งที่เผาตัวเองประท้วงประธานาธิปดีเวียดนามที่สั่ง
สังหารหมู่พระสงฆ์และชาวพุทธในเวียดนามเมื่อหลายสิบปีก่อน ผมได้ศึกษา
เกี่ยวกับพระสงฆ์นิกายมหายานและศาสนาพุทธในเวียดนามก่อนที่จะทำ
ประติมากรรมโลหะของพระชาวเวียดนามให้เป็นสัญสักษณ์ของเหตุการณ์ครั้งนั้น
เมื่ออ่านเรื่องในตอนนั้น ก็รู้สึกได้ถึงความมหัศจรรย์ว่าหัวใจของท่านไม่ได้ไหม้ไป
พร้อมกับไฟในเวลานั้น เหมือนกับว่าท่านมรณภาพไปโดยที่ไม่มีความเสียใจแม้แต่
เพียงนิดเดียว ผมใช้ทองแดงทำเป็นดอกบัวบานเพื่อทำสัญลักษณ์แทนหัวใจของ
ท่าน ผลงานศิลปะชิ้นนี้ได้จัดแสดงที่งานนิทรรศการในประเทศเวียดนามเมื่อหลาย
ปีก่อน
นอกเหนือไปจากงานประติมากรรมชิ้นนี้ ผมยังได้ศึกษาเรื่องรามายณะจากประเทศ
อินเดีย งานวรรณกรรมชิ้นนี้มีการดัดแปลงเป็นภาษาไทยโดยใช้ชื่อว่ารามเกียรติ์
ผมได้นึกคิดจินตนาการถึงรูปร่างตัวละครหนุมาน (ทหารวานร) และทศกันฐ์
(กษัตริย์ยักษ์) และตัวละครอื่นๆ ที่อยู่ในวรรณกรรม ผมยังได้ทำงานประติมากรรม
จานีน: คุณมีหลักการทำงานอย่างไร
บรรเจิด: เป็นสิ่งที่ดีที่เราได้ทำงานในระดับสากล สร้างผลงานศิลปะให้แตกต่าง
ออกไปจากกฎเกณฑ์แบบเดิม เราควรออกแบบวิธีคิดวิธีการทำงาน เช่นเดียวกับ
การตั้งเป้าหมายและหาวิธีที่จะไปให้ถึง เราควรรอโอกาสที่เหมาะสมและเวลาที่จะ
ผลักดันผลงานของเราให้ผ่านเขตแดนของประเทศไปสู่ระดับสากล จำเอาไว้ว่าควร
เลือกรูปแบบผลงานที่เป็นที่ยอมรับในต่างประเทศและควรจะเป็นสิ่งที่ไม่มีขีดจำกัด
ในการสร้างสรรค์
จานีน: เล่าเรื่องราวเกี่ยวกับครอบครัวของคุณ
บรรเจิด: บ้านเกิดของผมอยู่ในอำเภอพิมาย จังหวัดนครราขสีมา คุณพ่อเป็นช่าง
ยนต์และเปิดอู่ซ่อมรถที่บ้าน ท่านมีความเชี่ยวชาญในการซ่อมจักรยาน
จักรยานยนต์ รถยนต์ และทำเครื่องมือซ่อมพาหนะ ในด้านของการทำงานศิลปะ
คุณพ่อบอกว่าท่านขอยอมแพ้ผมในด้านนี้ ผมมีความคุ้นเคยเป็นอย่างดีกับประสาท
หินพิมายเพราะว่าอยู่ด้านหน้าบ้าน รูปแบบสถาปัตยกรรมของประสาทมาจากฮินดู
โบราณที่เข้ามาเผยแผ่ศาสนาในทางเอเซียตะวันออกเฉียงใต้เมื่อนานมาแล้ว เมื่อ
เห็นงานสถาปัตยกรรมระดับโลกก็เหมือนเป็นการเติมเชื้อเพลิงให้กับแรงบันดาลใจ
ที่จะเป็นศิลปินระดับโลก
ผลงานและรางวัลที่ผ่านมา
บรรเจิด เหล็กคง
ปีเกิด: พ.ศ. 2512
บ้านเกิด: อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา
ที่อยู่ปัจจุบัน: กรุงเทพ ประเทศไทย
การศึกษา: คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล จังหวัด
นครราชสีมา
อาชีพ: ประติมากรงานโลหะ นักออกแบบ สถาปนิกเชี่ยวชาญด้านงานออกแบบ
ตกแต่งภายใน
จุดกำเนิดแรงบันดาลใจทางศิลปะ: พฤษภาคม พ.ศ. 2536
งานประติมากรรมโลหะชิ้นแรกที่ทำเสร็จ: มิถุนายน พ.ศ. 2546
สัมภาษณ์ทางโทรทัศน์ครั้งแรก: สิงหาคม พ.ศ. 2546
จดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญาครั้งแรก: ธันวาคม พ.ศ. 2546
งานนิทรรศการเดี่ยวครั้งแรก: ธันวาคม พ.ศ. 2546 ที่อัมรินทร์พลาซ่า กรุงเทพ
โครงการประกวดงานศิลปะที่ยูเนสโก ได้รับคำชื่นชมว่าดูแปลกตา สวยงาม และไม่
สามารถนำไปเปรียบเทียบได้ จัดเมื่อปี พ.ศ. 2549
งานนิทรรศการศิลปะครั้งที่ 11 เพื่อเทอดพระเกียรติสมเด็จพระบรมราชินีนาถ
พระองค์เจ้าโสมสวลีทรงเป็นประธานในพิธี จัดที่โรงแรมมณเฑียร ปีพ.ศ. 2549
ส่งผลงานไปยังห้องแสดงงานศิลปะ และพิพิธภัณฑ์ในสหรัฐอเมริกาและยุโรปใน
เดือนตุลาคมพ.ศ. 2558 ได้รับผลตอบรับที่ดี เช่น “งานศิลป์ที่มีเอกลักษณ์
แตกต่างจากงานของผู้อื่น” นอกจากนี้งานของผมยังได้รับการพิจารณาและตอบรับ
โดย Agora Gallery,Chelsea, New York สหรัฐอเมริกาให้จัดแสดงงาน
นิทรรศการเดี่ยว
จัดงาน “Metamorphosis: Banjerd Lekkong” – งานนิทรรศการเดี่ยวที่ Agora
Gallery, Chelsea, New York สหรัฐอเมริกา ระหว่างวันที่ 20 พฤษภาคม – 9
มิถุนายน พ.ศ. 2559
ได้รับรางวัล “ATIM Top 60 Masters of Contemporary Art 2017” ที่
หอประชุม al Duomo Florence ประเทศอิตาลี ในวันที่ 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2560
ผู้ชนะรางวัล 1 ใน 4 ของ “The Global Art Awards 2017” สาขางาน
ประติมากรรมที่ Armani Hotel, Dubai, Burj Khalifa ประเทศดูไบ ในวันที่ 17
พฤศจิกายน พ.ศ. 2560
งานประกาศรางวัล HOWE AWARDS 2017 “HOWE SPIRIT OF ART” เดือน
มีนาคม พ.ศ. 2561 กรุงเทพ ประเทศไทย
งาน ATIM Top 60 Masters of Contemporary Art 2018 จัดที่ MUSEUM OF
ARTS AND DESIGN New York ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2561
ในเดือนเมษายนปีที่แล้วผมได้รับรางวัลATIM Top 60 Masters 2018 จัดที่
Museum of Art and Design ในเมือง New York สหรัฐอเมริกา อันที่จริงนี่เป็น
ครั้งที่สองที่ผมได้รับรางวัลเพราะผมเคยได้รับรางวัลเดียวกันในปีก่อนหน้านั้น ในปี
พ.ศ. 2560 ผมชนะรางวัล Global Art award 2017 จัดที่โรงแรม the Armani
Hotel Dubai, Burj Khalifa ประเทศดูไบ งานนิทรรศการครั้งล่าสุดจะจัดขึ้นที่
พิพิธภัณฑ์ Lourve ประเทศ ฝรั่งเศสในเดือนตุลาคมพ.ศ. 2562
จานีน: คุณคิดอย่างไรกับการสนับสนุนของรัฐบาลในเรื่องของศิลปะ
บรรเจิด: ในขณะนี้ผมคิดว่าการสนับสนุนจากรัฐบาลยังไม่สูงเท่าที่ผมหวังไว้
ผมอยากจะบอกว่ารัฐบาลควรสนับสนุนเยาวชนที่ขยันทำงานในฐานะศิลปินใน
ระดับเดียวกับนักวิชาการ สิ่งนี้จะช่วยให้พวกเขาเป็นที่รู้จักในประเทศและ
ต่างประเทศ
จานีน: คุณมีความเห็นอย่างไรกับงานศิลปะในประเทศไทย
บรรเจิด: ขอพูดตามตรงว่างานศิลปะในประเทศไทยโดยเฉพาะงานประติมากรรม
ยังขาดความเป็นตัวของตัวเอง อันดับแรกเราต้องลบความคิดเก่าและล้าสมัยให้
เป็นศูนย์และเริ่มต้นใหม่ด้วยการปลูกฝังความรู้และความรักในศิลปะ หากรากฐาน
ศิลปะของเรายังคงอ่อนแองานของเราจะไม่สามารถปรับปรุงเพิ่มเติมได้ สำหรับผม
แล้วจะไม่มีความสับสนเพราะผมมีความมั่นคงและความมุ่งมั่น ผมยังเชื่อว่าตนเอง
สามารถสร้างผลงานศิลปะใหม่และแตกต่างให้โลกได้เห็นด้วยความรู้สึกประทับใจ
จานีน: คุณอยากจะทำอะไรในอนาคต
บรรเจิด: ผมต้องการขยายทางเลือกวัสดุสำหรับนักสะสมงานศิลปะในประเทศ
อาหรับ หากพวกเขาต้องการผมสามารถใช้วัสดุราคาแพงเช่นทองคำและ
ทองคำขาวสำหรับการสร้างสรรค์ใหม่ ในฐานะนักล่ารางวัลผมคิดว่าตนเองสามารถ
มีโอกาสได้เยี่ยมชมภูมิภาคตะวันออกกลางและผมยินดีที่จะทำงานกับทุกคนที่มี
ความสนใจในองค์กรระดับโลกและพบกับทุกท่านที่ต้องการสนับสนุนงานที่เป็น
ประโยชน์ต่อการสังคม ไม่ว่าคุณจะอยู่ที่ไหนผมพร้อมที่จะทำงานอย่างสร้างสรรค์
กับคุณทันที
จานีน: มีอะไรที่อยากจะเพิ่มเติมให้กับผู้อ่าน
บรรเจิด: ผมมาแอฟริกาเพราะโครงการสร้างพิพิธภัณฑ์ศิลปะของตัวเองใน
ต่างประเทศ ทุกอย่างไม่แปลก มนุษย์มีจินตนาการและต้องการสร้างงานศิลปะ ใน
ไม่ช้าคุณจะได้รับข่าวดีกับพิพิธภัณฑ์ใหม่ของผมเพื่อแสดงผลงาน สถาน
ประกอบการนี้อาจเป็นฐานความรู้และศูนย์ฝึกอบรมสำหรับเยาวชนที่อาจเป็น
ความหวังและพลังใหม่สำหรับประเทศชาติ ผมคิดว่าการสร้างประติมากรรมที่
สร้างสรรค์และอ่อนโยนเป็นสิ่งที่ดีที่สามารถแสดงออกถึงคุณธรรมความงามและ
การพัฒนาจิตใจของผู้คนในเวลาเดียวกัน
|
