|
เมื่อวันที่ฉันได้ติดต่อคุณวารินทร ์ ใจจันทึกเพื่อนัดสัมภาษณ์ เธอกำลังเตรียมงาน
นิทรรศการศิลปะครั้งล่าสุดอยู่ หลังจากเทศกาลสงกรานต์ปีใหม่ไทยผ่า นไป เธอมี
โอกาสแสดงผลงานล่าสุดที่หอศิลป์จาม จุรี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
กรุงเทพมหานคร เธอบอกดิฉันว่าเธอทำงานหนักเพื่องา นนิทรรศการครั้งนี้ นอน
หลับเวลาตีสี่ทุกคืนแต่เธอรู้สึกภาคภูมิใจที่ได้แสดงผลงานเธอได้รับ
เลือกให้เป็นหนึ่งในห้าสิบศิลปินขอ งประเทศไทย สื่อมวลชนไทยเรียกเธอว่า
"ผู้หญิงนักแกะสลักไม้"
งานของเธอเป็นภาพเขียนและไม้แกะสลั ก งานนิทรรศการครั้งนี้มีชื่อเรียกว่ า
"มหาคเณศิลป์" ได้รับแรงบันดาลใจมาจากความเชื่อเร ื่องพระมหาพิฆเณศ เป็นงาน
ผสมผสานพู่กันวาดภาพกับสีอะครีลิค เธอใช้เวลาเตรียมงานเป็นแรมปี งาน
แกะสลักไม้ของเธอมาจากความเชื่อและ ความเคารพพระมหาคเณศเทพเจ้าและ
สัญลักษณ์ของครูบาอาจารย์ที่คอยอำน วยพรให้แก่ศิลปิน ความเชื่อทำให้เธอ
ทำงานที่ยากได้สำเร็จ
เธอเริ่มต้นด้วยการวาดภาพตั้งแต่ยั งเล็ก แต่ศิลปะของการแกะสลักไม้ไม่เหมาะส ม
กับศิลปินหญิง วารินทร์มิได้คิดเช่นนั้น แม้ว่าเธอมีรูปร่างของสตรี เธอเลือกการ
แกะสลักไม้เพราะเธอชอบทำงานหนัก เธอบอกกับดิฉันว่าศิลปะขึ้นอยู่กับ การรัก
งาน ต้องใช้ฆ้อนและสิ่วไม้อย่างมีจินตน าการและสมาธิสูง เธอได้รับการสัมภาษณ์
หลายครั้งในนิตยสารผู้หญิงหลายฉบับ รายการโทรทัศน์ นิตยสารตกแต่งบ้าน เธอ
ได้รับการเรียกขานว่าสล่า หมายถึงครูสอนศิลปะที่มีประสบการณ์ ในอดีต สล่าใช้
กับศิลปินชายเท่านั้นแต่ในปัจจุบัน ศิลปินหญิงก็สามารถเรียกว่าสล่าได้ เช่นกัน
เธอกล่าวว่า"ดิฉันจบการออกแบบผลิตภ ัณฑ์ ออกแบบห้องแลป เครื่องมือ
วิทยาศาสตร์ และผลิตภัณฑ์เฟอร์นิเจอร์เมื่อสิบป ีที่แล้ว งานต่างๆที่ได้ทำมาทำให้
ดิฉันรู้สึกไม่สบายใจเพราะงานต่างๆ เหล่านี้ไม่เหมาะกับดิฉันเลย ในเวลาว่าง ดิฉัน
วาดภาพในห้องทำงาน สร้างภาพเชิงนามธรรมด้วยสีน้ำและสี น้ำมันตามลำพังหรือ
กับเพื่อนๆ ดิฉันเลือกศึกษาการแกะสลักไม้กับสล ่าเพชร วิริยะ เจ้าของบ้านจ๊างนัก
ในเชียงใหม่ ดิฉันมาจากครอบครัวช่างไม้ พ่อของดิฉันเป็นช่างทำเฟอร์นิเจอร์ ปู่
ของดิฉันเป็นช่างไม้ทั่วไป ฉันรู้สึกมีความสุขกับกองไม้สักที่ เห็นอยู่ทุกวัน ต้องการ
ที่จะทำบางสิ่งจากไม้กองนั้น มันทำให้ดิฉันสนใจเรื่องศิลปะการแก ะสลักไม้ ด้วย
ระยะทางประมาณ 500 กิโลเมตร ดิฉันขับรถจากกรุงเทพไปเชียงใหม่หล ายครั้ง
เพื่อเรียนการแกะสลักไม้กับสล่า เพชร วิริยะที่เป็นที่รู้จักกันดีในเรื่ องการแกะสลัก
ช้าง จากนั้นดิฉันตัดสินใจลาออกจากงานแล ะกลายเป็นศิลปินเต็มตัว ศิลปะทำให้
ดิฉันมีความสุขมากกว่าการออกแบบผลิ ตภัณฑ์เชิงพาณิชย์"
การผสมผสานระหว่างการแกะสลักไม้และ มุมมองทางศิลปะนั้นมีบทบาทสำคัญ
ร่วมกัน ตัวอย่างเช่น การลงสีบนพื้นไม้ ครูสอนแกะสลักไม้หลายท่านแนะนำให้
ดิฉันศึกษาจากธรรมชาติที่แท้จริงขอ งช้าง ยิ่งไปกว่านั้น ดิฉันทราบเกี่ยวกับชนิด
ของไม้ที่ดีที่สุดในการแกะสลัก โดยมากแล้วเราจะเลือกไม้สักเก่าๆจา กท่อนไม้
ธรรมชาติ
ในเวลานั้น ชมรมช่างแกะสลักล้านนาได้รับการพัฒ นาและชมรมส่งเสริมสล่าล้านนา
ได้รับการฟื้นฟูเพื่อที่จะแสดงงานท ี่หอศิลป์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่พวกเ ขากระตุ้น
ให้คนรุ่นใหม่เข้าใจภูมิปัญญาพื้นบ ้านของวัฒนธรรมล้านนา ดิฉันมีโอกาสได้
ช่วยเหลือชมรมและศึกษาวิธีการทำเว็ บไซต์เพื่อตัวเองและชมรม ดิฉันทำเว็บด้วย
ตัวเอง เป็นเว็บมาสเตอร์และผู้คอยประสานงา นเพราะดิฉันอยากช่วยให้ชมรม
เผยแพร่ความรู้ให้เร็วที่สุดเท่าที ่จะทำได้ นี่เป็นหนทางหนึ่งที่จะให้ความรู้ท างศิลปะ
แก่ประชาชน สล่าเป็นคำภาษาพม่า หมายถึงครูอาจารย์ มีสล่าอยู่ 5 ประเภทคือ
สล่าจิตรกรรม สล่าแกะสลักไม้ สล่าดุนโลหะ สล่าเครื่องปั้นดินเผา และ สล่า
หัตถกรรม
มีนิทรรศการตลาดศิลปะในช่วงสงกรานต ์ ประเพณีท้องถิ่นและวัฒนธรรมจัดขึ้น ที่
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ทุกปี ดิฉันมาช่วยเหลือ ประสานงานและแก้ปัญหาที่พบ
ศิลปะไม่สามารถอยู่ได้ถ้าราคาสูงเก ินกว่าที่จะซื้อหรือศิลปะอยู่ห่างไ กลจากผู้ซื้อ
บางครั้งพ่อค้าคนกลางเอารัดเอาเปรี ยบและตั้งราคาไม่เหมาะสมโดยปราศจาก
ความเข้าใจงานศิลปะ
"ศิลปะจากปลายงวง"เป็นโครงการที่น่า สนใจจากปางช้างแม่สา เชียงใหม่ ดิฉันได้
สอนให้ลูกช้างวาดรูป มีองค์ประกอบสามประการที่ทำให้เกิด ความสำเร็จ ผู้ฝึกช้าง
ครูสอนศิลปะ และแน่นอนก็คือ ช้าง เป็นโอกาสที่ดีมากที่ได้เป็นครูสอน ช้าง
ศิลปะจากช้างจะถูกนำมาแสดงที่โรงแร มอิมพีเรียล แม่ปิง ในตอนนั้นดิฉันอยู่กับ
ช้างเป็นเวลาสามเดือน เริ่มที่จะเข้าใจอารมณ์ ความสามารถและสติปัญญาของพวก
มัน ช้างจะใช้งวงดมเท้าเป็นการทักทายเพ ื่อให้เข้าใจว่าพวกเราเป็นคนกลุ่ม
เดียวกับที่พวกมันรู้จัก ช้างบางตัวเหมือนเด็กเล็กๆที่ต้องม ีพี่เลี้ยง พวกมัน
ตอบสนองต่อคำสั่งของผู้ฝึกสอน ดิฉันเห็นพวกมันยิ้มแย้มและพวกมันก อดดิฉัน
ด้วยงวง การสอนช้างและภาพเขียนจากช้างเป็นก ิจกรรมประจำวันและนักท่องเที่ยว
สามารถพบเห็นได้ที่ปางช้างแม่สา
กรุณาเล่าเรื่องโครงการศิลปินสัญจร ให้ฟังได้ไหม
ดิฉันและเพื่อนเคยเปิดแกลเลอรี่ที่ สวนลุม ไนท์บาซาร์ กรุงเทพมหานคร ตอนนี้ปิด
ไปแล้วเพราะเราไม่สามารถจ่ายเงินค่ าเช่าได้ โครงการศิลปินสัญจรเป็นความคิด
ของดิฉันและได้กลายเป็นโครงการที่ด ี มีศิลปินมากกว่า 30 ท่านที่เข้าร่วมโครงการ
พวกเราเดินทางไปยังที่ใดก็ได้ตามที ่ได้รับเชิญจากลูกค้า เราพบว่าห้างสรรพสินค้า
เป็นสถานที่ดีในการแสดงผลงาน ครอบครัวที่มาซื้อสินค้าในที่นั้นส ามารถเยี่ยมชม
และซื้อผลงานศิลปะของพวกเรากลับไปบ ้านได้ด้วย
ภาพวาด งานแกะสลัก และงานแกะสลักแบบผสมของคุณมีราคาเท ่าไหร่และคุณ
ขายผลงานให้กับใคร ชาวไทย หรือชาวต่างประเทศ
ภาพเขียนและงานแกะสลักมีราคาไม่แพง ราคาเริ่มต้นที่หนึ่งหมื่นบาท (286
เหรียญสหรัฐ) ชาวไทยส่วนใหญ่ซื้องานศิลปะของดิฉั นไปประดับตกแต่งบ้าน ชาว
ต่างประเทศบอกกับดิฉันว่าราคาค่าส่ งแพงกว่างานแกะสลัก ดิฉันเข้าใจว่าเงินหนึ่ง
หมื่นบาทสำหรับคนไทยแล้วดูจะแพงมาก เกินไป พวกเราใช้จ่ายไปมากในการ
ทำงานแต่พวกเราคำนึงถึงราคาตามที่เ ป็นจริง ชาวไทยหลายคนไม่ต่อราคา
โดยเฉพาะผู้หญิงไทย พวกเขาชอบภูมิหลังและผลงานของดิฉัน
งานนิทรรศการที่หอศิลป์จามจุรีเป็น อย่างไร
สำหรับศิลปินทุกท่านแล้ว งานนิทรรศการเป็นแรงบรรดาลใจ โดยส่วนตัวแล้วดิฉัน
รักและเคารพพระพิฆเณศ สัญลักษณ์แห่งศิลปะทั้งมวล ถ้าดิฉันจะเขียนภาพแนะนำ
ตัวเอง ดิฉันจะวาทพระพิฆเณศ ในตอนเริ่มแรกนั้นยากมาเพราะต้องหา ภาพจาก
ตำนานของพระพิฆเณศ ในวันหนึ่ง ตอนที่ลงสีไม้ ยังไม่ทันได้แกะสลัก ดิฉันต้อง
สาธิตให้กับผู้ชมงานศิลปินสัญจร ช่วงที่ดิฉันหันกลับไปมองไม้ ก็ได้เห็น
พระพิฆเณศร่างโปร่งใส ตอนนั้นดิฉันรู้สึกไม่แน่ใจ บางทีอาจรู้สึกเหนื่อยแต่ก็มี
กำลังในการทำงานให้เสร็จ เพียงครึ่งวันงานก็เสร็จ วันนั้นดิฉันขายงานได้และคิดว่า
พระพิฆเณศ มาให้พร หลังจากนั้นเพื่อนของฉันก็นำภาพพระ พิฆเณศ และ
เครื่องรางวัตถุมงคลมาให้อีกหลายชิ ้น
มีวิธีการทำงานแกะสลักแบบผสมรูปพระ พิฆเณศ ได้อย่างไร
การลงสีไม้ดิฉันนิยมใช้สีอะครีลิคแ ละเลือกสีที่ชอบ จากนั้นฉันเห็นตำแหน่งจมูก
ตำแหน่งถัดไปเป็นหู ดิฉันใช้สีตามวัน ปางต่างๆกันเช่น ปางถือเคียวเกี่ยวข้าว ปาง
เหยียบหนู สิ่งที่ดิฉันต้องการทำในงานนิทรรศก ารครั้งนี้คือแสดงภาพพระพิฆเณศ
ในรูปสตรีเพศ ดิฉันไม่เคยเห็นมาก่อนแต่ก็พยายามจ ะทำ
คุณมีปัญหากับศิลปินท่านอื่นหรือไม ่เพราะคุณไม่ได้มาจากโรงเรียนศิลปะ ที่มี
ชื่อเสียง คุณทราบไหมว่า ในประเทศไทยมียังความเชื่อว่าคนที่ ศึกษาศิลปะจาก
โรงเรียนที่มีชื่อเสียงจะได้รับการ ยอมรับมากกว่าผู้อื่น
ดิฉันทำงานศิลปะเพราะความรัก พยายามที่จะออกนอกกรอบและทำด้วยควา มรัก
ดิฉันไม่สนใจว่าผู้คนจะพูดอย่างไรเ กี่ยวกับดิฉันและงานของดิฉัน ดิฉีนรู้สึกภูมิใจใน
ตนเองที่เป็นผู้หญิงที่มาจากภาคเหน ือ ดิฉันไม่เคยพักผ่อนในช่วงทำงาน งานบาง
ชิ้นใช้เวลาเกือบปีกว่าจะทำสำเร็จ
ขอถามเรื่องส่วนตัวหน่อยนะคะ คุณแต่งงานหรือยัง แล้วเขาทำงานอะไร
ยังเลยค่ะ แต่ดิฉันมีแฟนแล้ว เขาเป็นอาจารย์สอนศิลปะไทย
คุณทำอาหารเป็นไหม
เป็นค่ะ ดิฉันมีน้องชายและน้องสาวอยู่ด้วย ก็เลยเป็นแม่ครัวที่ดี
คุณชอบแมวใช่ไหม
ค่ะ บ้านดิฉันที่กรุงเทพมีแมวเปอร์เซีย สองตัว และบ้านที่สันทรายจังหวัดเชียงใหม่
แมวอยู่กับแม่ของดิฉัน
งานนิทรรศการของวารินทร์ ใจจันทึกเริ่มตั้งแต่วันที่ 24 เมษายน 2550 ไปจนถึง 6
พฤษภาคม2550
|
